Nghiên cứu bảo tồn và khai thác nguồn gen bưởi bốn mùa (Citrus grandis L.) tại lưu vực sông Đáy, Hà Nội (16:54 04/01/2018)

Mã số 01C-05/03-2015-2

Cấp quản lý Thành phố
Đơn vị chủ trì Trung tâm Tài nguyên Thực vật - Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
Thời gian thực hiện 2015 - 2016

Nội dung:

Mục tiêu:
- Xây dựng được bộ dữ liệu các đặc tính nông sinh học cho nguồn gen bưởi bốn mùa.
- Xây dựng được vườn giống gốc (15-20 cây) để lưu giữ, phục vụ mục tiêu nghiên cứu và sản xuất lâu dài.
- Nghiên cứu xây dựng được quy trình kỹ thuật nhân giống bưởi bốn mùa.
Trồng mới được 500 cây có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt trong các hộ nông dân ở huyện Chương Mỹ.
 
Nội dung nghiên cứu:
- Đánh giá hiện trạng nguồn gen bưởi Bốn mùa và đa dạng nguồn gen bưởi ở lưu vực sống Đáy, Hà Nội.
- Nghiên cứu xây dựng dữ liệu mối quan hệ di truyền nguồn gen bưởi bốn mùa với một số nguồn gen bưởi khác trong vùng bằng kỹ thuật sinh học phân tử.
- Nghiên cứu, mô tả đặc điểm hình thái và nông sinh học nguồn gen bưởi bốn mùa.
- Xây dựng vườn giống gốc để phục vụ công tác nhân giống và bảo tồn nguồn gen.
- Nghiên cứu kỹ thuật nhân giống và xây dựng vườn giống sạch bệnh, chất lượng cao để mở rộng sản xuất.
- Xây dựng mô hình trồng mới không tập trung trong các hộ nông dân nguồn gen bưởi bốn mùa có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt tại huyện Chương Mỹ, Hà Nội.
 
Sản phẩm của đề tài:
Đề tài đã điều tra, ghi nhận 12 giống bưởi trong vùng nghiên cứu, trong đó có nhiều giống bưởi có giá trị kinh tế và chống chịu sâu bệnh khá tốt như: bưởi Bốn mùa (ra hoa, quả bốn mùa). Đây là nguồn gen quý, hiện nay nguồn gen này đang được người dân trong vùng rất quan tâm để phát triển.
 
Bưởi bốn mùa là một trong những nguồn gen quý cần được bảo tồn, mô tả đặc điểm nông sinh học bưởi Bốn mùa là một tập hợp các dữ liệu có giá trị trong công tác bảo tồn nguồn gen bưởi thuộc ngân hàng gen cây trồng Quốc gia. Giống bưởi Bốn mùa có bộ lá màu xanh đậm, mặt trên đậm đà hơn mặt dưới lá, hoa phát sinh cả bốn mùa trong năm, mọc thành chùm, mỗi chùm có từ 2-6 hoa mọc cách xa nhau, chủ yếu ở đỉnh ngọn, hoa có 4-5 cánh, kích thước lớn, màu trắng, mùi rất thơm. Bưởi này khi thu hoạch chính vụ có vị dôn dốt chua và khi thu hoạch trái vụ có vị chua khá rõ. Thời gian mang quả dao động từ 185-210 ngày. Quả bưởi bốn mùa có dạng hơi hình cầu, vỏ màu vàng tươi, khối lượng 1,7-2,0 kg, chiều cao từ 20-22cm, đường kính 16-18cm, 16-18 múi/quả, tỷ lệ phần ăn được 58-62%, độ brix đạt 9-10%. Hàm lượng tinh dầu khá cao (6,87%).
 
Đề tài đã sử dụng phương pháp sinh dưỡng - chiết cành truyền thống – vì chúng tạo ra được các cây mang đầy đủ đặc điểm di truyền của cây lấy giống. Đã tạo được thành công vườn cây giống gốc với số lượng cây 17 cây, mang đầy đủ các đặc điểm sinh di truyền của giống bưởi Bốn mùa. Những cây này được trồng trong 7 hộ dân ở 3 thôn: Ninh Sơn, Tràng An, Giáp Ngọ của xã Chúc Sơn, Chương Mỹ, Hà Nội và đã được định vị GPS.
 
Đề tài đã xây dựng được vườn ươm cây giống S2 với số lượng 680 cây đã đem trồng tại các xã Chúc Sơn, Nam Phương Tiến, Trần Phú của huyện Chương Mỹ, Hà Nội; Xây dựng được quy trình kỹ thuật nhân giống bằng phương pháp ghép và phương pháp chiết; Đã trồng mới được 650 cây bưởi bốn mùa không tập trung tại 3 xã Chúc Sơn, Nam Phương Tiến, Trần Phú của huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Tỷ lệ sống của cây trồng mới trong mô hình đạt từ 96,2-99%. Các cây sinh trưởng tốt đạt tỷ lệ từ 65-67,4%.
 
Đề tài đã được Hội đồng khoa học nghiệm thu cấp Thành phố đánh giá đạt loại Khá.